فصلنامه پیک نور (علوم انسانی)
سال سوم شماره 2 (تابستان 1384)

این پژوهش برای بررسی اثر آموزش راهبردهای یادگیری و مطالعه بر میزان یادگیری و ثبات آن پس از گذشت یک نیمسال تحصیلی بر دانشجویان دانشگاه پیام نور انجام گرفت. 60 نفر از دانشجویان رشته های روان شناسی و علوم تربیتی که معدل پایینتر از 12 داشتند به صورت تصادفی انتخاب و به روش جایگزینی تصادفی، به سه گروه 20 نفری گواه، آزمایشی 1 و آزمایشی 2 دسته بندی شدند. راهبردهای یادگیری و مطالعه به دانشجویان گروه آزمایشی 1 به صورت رو در رو، و به دانشجویان گروه آزمایشی 2 به صورت نیمه حضوری، آموزش داده شد...

این پژوهش به بررسی تاثیر روش «مقابله - درمانگری» بر عوامل نخستین شخصیت در مقایسه با «تنش زدایی تدریجی عضلانی» و گروه «کنترل» می پردازد. 45 دختر دانشجوی دانشگاه های آزاد اسلامی و پیام نور قم به طور تصادفی به سه گروه 15 نفره تقسیم شدند. پیش و پس از اعمال متغیر مستقل (روش درمانگری) توسط مقیاس الف «آزمون 16 عاملی شخصیت کتل» مورد سنجش قرار گرفتند. نتایج نشان داد که «مقابله - درمانگری» به عنوان یک فن ابداعی توانست نمرات عوامل A, B, M, O, Q3 & Q4 را تغییر دهد...

به منظور آزمون این فرضیه که راهنمای راهبردهای یادگیری باعث افزایش میزان یادگیری و کاهش زمان مطالعه معلمان شرکت کننده در دوره های آموزش مکاتبه ای ضمن خدمت فرهنگیان می شود، 156 شرکت کننده در آزمون، شامل 92 دبیر زن و 64 دبیر مرد، به صورت تصادفی از میان معلمان ثبت نام شده در یکی از آزمون های آموزش ضمن خدمت در منطقه 16 آموزش و پرورش تهران انتخاب و به صورت تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل تقسیم شدند. سپس به گروه آزمایشی راهنمای راهبردهای یادگیری داده شد تا با استفاده از آن، کتاب مورد نظر را مطالعه کنند اما گروه کنترل بدون استفاده از راهبردهای یادگیری کتاب را مطالعه کردند...

بشر در طول تاریخ پیدایش خود همواره متکی به قدرت آفرینش و ابتکار خود بوده و با نوآوری های شگفت انگیز کیفیت و کمیت زندگی را دگرگون کرده است. ابتدا با استفاده از اشیای پیرامون خود به عنوان استفاده از قدرت اندیشه راه را برای متحول ساختن زندگی هموار ساخت و از این طریق، با ترکیب فناوری با ساختار اجتماعی، شیوه های نوینی از زندگی را پدید آورد. اما متاسفانه، حاصل این خلاقیتها و ابتکارات، که به صورت دانش و فناوری تبلور می یابد، به درستی و عادلانه در میان کشورها و در درون کشورها در میان اقشار مختلف مردم توزیع نمی شود...

در این مقاله نویسندگان ضمن معرفی روش تاکسونومی عددی و روابط ریاضی آن به شاخصهایی در آموزش عالی پرداخته اند که بر اساس آن بتوان سطح توسعه یافتگی مراکز منطقه هفت دانشگاه پیام نور را رتبه بندی کرد. در این میان پنجان و یک شاخص معرفی شده است. رتبه بندی مراکز دانشگاهی به دو صورت انجام گرفته است. در ابتدا با استفاده از مجموعه شاخصهای موجود، در حالی که به هر یک وزن مساوی داده شده است و سپس با تعدیل و ادغام بعضی از شاخصهای معرفی شده و با تکیه بر فعالیتهای آموشی، پژوهشی و اداری با استفاده از سیزده شاخص رتبه بندی صورت گرفته است...

امروزه تفاوت بین فراگیران قوی و ضعیف فقط در میزان دانش آنها نیست، بلکه چگونگی دانش اندوزی و سبک های شناختی فراگیران در ایجاد اختلاف بین فراگیران تاثیر زیادی دارد. در پژوهش حاضر به بررسی تطبیقی دانش فراشناختی و مهارتهای فراشناختی دانشجویان قوی و ضعیف پرداخته شده است. پژوهشهای محققانی همچون وینوگارد (1990)، بورکوفسکی و همکاران (1992)، متولی (1376)، عباباف (1375) و دیگر پژوهشگران بیانگر تاثیر فراشناخت بر میزان یادگیری فراگیران بوده است...

دوره های فراگیر یکی از روش های پذیرش دانشجو در دانشگاه پیام نور است که بدون برگزاری آزمون سراسری (کنکور) و تنها بر اساس شرط معدل دیپلم انجام می شود. در این مقاله به بررسی نقش تحصیل دانشجویان فراگیر بر افزایش میانگین معدل دانشجویان ورودی سال 1372 در منطقه 4 دانشگاه پیام نور می پردازیم. در این بررسی دانشجویان از مراکز اردکان، بندرعباس، بم، تفت، زابل و کرمان، در چهار رشته تحصیلی ریاضی، زیست شناسی از رشته های علوم پایه و ادبیات فارسی و علوم تربیتی از رشته های علوم انسانی انتخاب شده اند...

در این مقاله، نویسنده می کوشد علت یا علتهای استقبال نکردن دانشجویان پیام نور از کلاسهای درس دانشگاه را پیدا کند. برای این منظور، نویسنده، با استناد به برخی پژوهشها، دلایل چندی برای اینامر بر می شمرد. کیفیت پایین کلاسها، برداشت دانشجو درباره خودکفا بودن منابع درسی و، در نتیجه، احساس بی نیازی دانشجو از استاد، ناهماهنگی برنامه کلاسها با موقعیت دانشجویان، اجباری نبودن شرکت در کلاس و امتحانات، تاثیر کم نمره امتحانات میان ترم، و مسائل و مشکلات شخصی خود دانشجویان از جمله مواردی است که نویسنده به تفصیل به آنها می پردازد...

این پژوهش به منظور دستیابی به میزان تاثیر کاربرد الگوی استقرایی بر یادگیری دانش آموزان در درس دستور زبان فارسی انجام شده است. پژوهشگران در این تحقیق شبه آزمایشی از نوع دو گروهی ناهمسان با پیش آزمون و پس آزمون، از میان جامعه آماری دانش آموزان پایه پنجم ابتدایی منطقه چهار شهر تهران، با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ایطبقه بندی شده، دو کلاس پنجم از یک مدرسه پسرانه و دو کلاس پنجم از یک مدرسه دخترانه را به عنوان نمونه آماری انتخاب کردند و سپس به روش تصادفی هر یک از دو کلاس را به عنوان گروه گواه و آزمایش در نظر گفتند...

این پژوهش به بررسی رابطه فشار روانی و سلامت روانی در بین دانشجویان دانشگاه پیام نور بندر امام خمینی پرداخته است. کلیه دانشجویان دختر و پسر جامعه آماری را تشکیل داده اند که 105 نفر از آنان (20 نفر در رشته روانشناسی، 58 نفر در رشته علوم تربیتی و 27 نفر در رشته مدیریت بازرگانی) به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. برای جمع آوری اطلاعات از مقیاس پیامد رویداد (هوروتیز، 1979) و مقیاس سلامت عمومی (گلدبرگ و هیلیر 1979) استفاده شد. داده ها به کمک آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد...

فرآیند آموش مسیر تکاملی خاصی پیموده و در واقع انقلابهایی را از سر گذرانده تا به وضعیت مدرن کنونی دست یافته است. بیانیه یونسکو در سال 1998 اولویت استفاده از فناوری را به نهادهای آموزشی اعلام کرده است. شمار عظیم متقاضیان تحصیل و تمایل به هرچه سریعتر طی کردن این فرایند، چالشهایی فراروی آموزش مدرن قرار می دهد. آموزش مجازی با نمودهای گوناگون خود (همچون یادگیری از راه دور و یادگیری بر خط) یکی از راه های مناسب برای حل این مسائل است.

میزان توسعه و کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در امر آموزش یکی از مهمترین شاخصهای پیشرفت هر کشور به شمار می رود. لذا پدیده آموزش مجازی و یا آموزش الکترونیکی می تواند یکی از عاملهای مهم جهش علمی، پژوهشی و فرهنگی محسوب شود. یکی از ملزومات موفقیت آموزش الکترونیکی به کارگیری دوره آزمایشگاه ها در کنار سیستم آموش الکترونیکی به کارگیری دور آزمایشگاه ها در کنار سیستم آموزش از راه دور است. هدف از این مقاله آشنایی خوانندگان با سیستمهای دور آزمایشگاه ها و به کارگیری آنها در دانشگاه مجازی است...

مسئله افزایش متقاضیان آموزش و پیشرفت در فناوری اطلاعات و ارتباطات سبب ایجاد نگرشی جدید در امر آموزش و شیوه های آن شده است. یکی از جدیدترین نتایج دگرگونی های اخیر در این حیطه، آموزش مجازی است. آموزش مجازی به عنوان راه حلی برای این مسئله به وجود آمد و فرصتهای جدیدی را در عرصه زندگی و یادگیری، به ویژه برای بزرگسالان فراهم آورده است. برای استقرار نظام آموزش مجازی بسیاری از عوامل را باید با هم و در کنار هم در نظر داشت. این مقاله در صدد است عوامل اصلی و زیربنایی در استقرار یک نظام آموزش مجازی را بررسی کند.

در سالهای اخیر پس از گذر از جامعه کشاورزی و صنعتی، با گسترش اینترنت و فناوری های نوین پردازش و تبادل اطلاعات، جهان به سوی جامعه ای گام بر می دارد که در آن مفاهیمی همچون اطلاعات، دانش، دانایی و خرد نقش به سزایی بازی می کند، جوامعی همچون جامعه شبکه ای (ایجاد ارتباط بین جوامع از طریق شبکه ها و حرکت به سمت جهانی شدن)، جامعه اطلاعاتی (تمامی کارها بر مبنای اطلاعات، وجود نقش انسان در قالب فراگیری، رشد و به کارگیری اطلاعات) و نهایتا به جامعه دانای محور یا فراصنعتی (وقوع کامل جهانی شدن و نقش انسان آگاه و توسعه یافته به عنوان محور تحولات و روابط اجتماعی و اقتصادی) که در آنها لزوم توجه به فناوری اطلاعات و ارتباطات، فرهنگ سازی و ارائه آموزشهای مناسب امری اجتناب ناپذیر خواهد بود...